Trong bối cảnh xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc gặp khó, nhiều doanh nghiệp (DN) Việt bắt đầu chuyển hướng và khoảng các thị trường mới để thay thế. Nhiều DN chấp nhận bỏ hàng trăm tỷ đồng đầu tư hệ thống, nhà máy chế biến để bước vào một cuộc chơi mới.
san sớt với PV tiên phong, ông Nguyễn Lâm Viên, giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Vinamit cho biết, Trung Quốc ngày một khe khắt hơn trong việc kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn cội, bao bì,…đặc biệt là đeo đuổi chính sách “Zero Covid” đang khiến nhiều DN xuất khẩu rau quả sang thị trường này gặp khó. Dù Vinamit với hơn 20 năm kinh nghiệm làm ăn tại thị trường Trung Quốc, đã có sự chuẩn bị kỹ về vùng trồng, khu sơ chế, đóng gói, chế biến..., song việc kiểm soát dịch bệnh quá chặt ảnh hưởng đến tiến độ thực hành các đơn hàng của DN.
Theo ông Viên, chính khó khăn này cũng là động lực để DN đa dạng hóa và phá hoang các thị trường mới. Hiện, thị trường châu Âu và Mỹ có nhu cầu rất lớn, tạo nhịp cho các DN đẩy mạnh vào các thị trường này.
“Năm ngoái, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Vinamit phải làm việc với đối tác EU phê chuẩn điện thoại, email… dẫn tới việc đàm phán và thực hiện giao kèo chưa nhiều. Công ty chỉ mới xuất khẩu thăm dò thị trường chứ chưa đến mức độ rộn rịch như xuất sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, các đơn hàng của công ty sang thị trường này cũng tăng nhanh. Đến nay, công ty đã ký kết xuất khẩu nhiều sản phẩm mít, trái cây, rau củ chế biến sang EU và dự định xâm nhập sâu hơn trong thời gian tới”, ông Viên nói.
Nhiều DN đầu tư nhà máy chế biến để xuất được nhiều hàng hơn vào thị trường châu Âu, Mỹ
“Chúng tôi quyết tâm đầu tư bài bản từ vùng vật liệu đến khâu chế biến để bước ra thị trường mới. ngày nay, công ty đầu tư xây dựng thêm nhà máy cấp đông củ quả tại tỉnh Đắk Lắk với tổng vốn khoảng 100 tỷ đồng. Đây là vùng có nhiều nguyên liệu trái cây như bơ, xoài, sầu riêng… hiệp với nhu nhà xí thụ ngày một cao trên thị trường thế giới cũng như trong nước”, ông Thứ cho hay.Ông Nguyễn Văn Thứ, giám đốc điều hành Cty CP Thực phẩm G.C (GC Food) cho biết, sản lượng rau quả xuất khẩu của công ty sang EU đang tăng khá mạnh, trong đó lượng sản phẩm chế biến tăng gấp đôi. Theo nhận định của công ty, dù một số thị trường truyền thống gặp khó, song trong quá trình hồi phục hầu hết các thị trường đều có nhu cầu rất lớn đối với các sản phẩm nông phẩm.
Là DN có nhiều năm xuất khẩu hàng sang EU, ông Nguyễn Đình Tùng, giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Vina T&T đánh giá, rau quả Việt Nam có rất nhiều nhịp tại thị trường này, bởi Việt Nam là nước duy nhất ở khu vực châu Á - yên bình Dương có hiệp định thương nghiệp tự do với EU. Đặc biệt, sau khi hiệp định thương nghiệp tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực, thuế suất một số loại rau, quả của Việt Nam vào EU được giảm về 0%, tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn so với các nước trong khu vực.
Theo ông Tùng, EU có các tiêu chuẩn rất khe khắt, song nếu DN đáp ứng được, việc chiếm lĩnh thị phần không quá khó. Ở EU, Vina T&T không gặp nhiều đối thủ cạnh tranh do công ty đã có đầy đủ các chứng nhận như Global GAP, HACCP (Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm) và SMETA (chứng thực Tiêu chuẩn bổn phận từng lớp) nên việc thương thảo bán hàng diễn ra thuận tiện. Từ đầu năm đến nay, lượng rau quả của công ty xuất sang EU tăng mạnh, nhất là bưởi, dừa và thanh long.
“Từ đầu năm đến nay, lượng rau quả của công ty xuất sang EU tăng mạnh, nhất là các sản phẩm như bưởi, dừa và thanh long. Công ty đang lên kế hoạch mở rộng thêm nhiều mặt hàng vào các siêu thị EU”Ông Nguyễn Đình Tùng, TGĐ Vina T&T
thời cơ nào cho ngành rau quả?
Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, thị trường xuất khẩu rau quả của Việt Nam đang có sự dịch chuyển rõ nét. Nhiều năm qua, Trung Quốc luôn là thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam (chiếm 65-80% tổng kim ngạch ngành hàng này). Thế nhưng, trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc giảm gần 19% so với cùng kỳ năm trước (chỉ đạt 260 triệu USD). Trong khi đó, xuất khẩu rau quả sang Mỹ tăng gần 70% (đạt 46 triệu USD); Hàn Quốc tăng gần 32% (đạt 25 triệu USD); Nhật Bản tăng 12% (đạt 23 triệu USD)… Cùng với đó, xuất khẩu rau quả sang Australia tăng 45,7%, Hà Lan tăng 51,5%...
Theo ông Bình, đây là sự chuyển dịch thị trường có tính tích cực của ngành rau quả. Đặc biệt, năm nay, Mỹ, EU, Úc, Anh, Nhật Ban, Canada…là những thị trường đang được đánh giá rất tiềm năng của ngành rau quả.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, việc Việt Nam có lợi thế về các hiệp nghị thương nghiệp tự do sẽ giúp các DN xuất khẩu rau quả tiếp cận nhanh với các thị trường thế giới trong bối cảnh nhu cầu đang hồi phục nhanh. Đặc biệt, đối với EU, đây là thị trường du nhập rau quả có quy mô lớn nhất thế giới nhưng lượng rau quả nhập cảng từ Việt Nam mới chiếm một lượng rất nhỏ, chưa tới 1%. ngoại giả, việc Mỹ vừa chính thức cấp phép nhập khẩu bưởi Việt Nam và trong thời gian tới là vú sữa và trái dừa (sau xoài, nhãn, vải, thanh long, chôm chôm), tạo điều kiện cho DN rau quả mở mang xuất khẩu sang thị trường này.
Theo Dương Hưng
Tiền Phong